Over codes en keuzes

Toen ’thuis’ de afgelopen maanden steeds dichterbij kwam, en met thuis ook weer ons leven in Nederland, realiseerden we ons dat de overgang wel eens heel groot zou kunnen worden. We hebben ons toen voorgenomen om onze eerste stappen in Nederland ook weer als reis te beschouwen. Ons op te stellen als nieuwsgierige, open toerist. Bewust te zoeken naar een balans tussen de lokale gebruiken en codes enerzijds en onze eigen waarden anderzijds. De rust in ons lijf te bewaren en ons te laten verrassen door mooie ontmoetingen.

Inmiddels zijn we alweer bijna twee maanden op reis in ons eigen land. De eerste paar weken – toen we nog niet in de thuishaven lagen – reisden we nog in het tempo dat we de afgelopen twee jaar hebben aangehouden. Langzaam. We hadden alle tijd om familie en vrienden te ontmoeten op de Amuse. Tijd om op ons gemak Nederland weer opnieuw te ontdekken. Van echt meedraaien was nog geen sprake. We hadden de tijd om als toerist de aardigheden én de eigenaardigheden van ons landje van een klein afstandje te bekijken. We werden soms overweldigd door een heerlijk gevoel van thuis zijn, soms liepen we ook als verdwaasde aliens rond.

We zijn ‘maar’ twee jaar weggeweest, maar wat is er een hoop om weer te ontdekken. Dat Nederland in de ban is van Chateau Meiland bijvoorbeeld. Wisten wij veel. Wie onze minister van landbouw is. Dat de havenmeester in Scheveningen tijdens onze afwezigheid rücksichtslos vervangen is door een app.

Waar we echter het meest van vervreemd zijn, is van het Nederlandse tempo. Van de codes die we met elkaar hebben afgesproken over wat we belangrijk vinden. Wat voor codes? Nou, dat het bijvoorbeeld belangrijk is om ‘druk’ te zijn. Dat we een agenda hebben en die volplannen. “Superleuk om je weer te zien! Zullen we iets afspreken? Nee, niet nu, maar maandag over twee weken, rond de lunch? Dan ben ik in de buurt.” Dat we veel ballen tegelijkertijd hoog houden: op de fiets op weg van huis naar werk meteen even een pak van de stomerij ophalen en ondertussen nog even naar de tandarts bellen om een afspraak te maken. Oh nee… bellen op de fiets mag inmiddels niet meer.

Ons welkomstfeestje in Lelystad is geweldig. Met Stijns ouders, zussen Lenneke en Joyce en hun gevolg en zeilvrienden Paul en Monique passen we maar net op de Amuse. Zelfs als er een bui losbarst en we binnen moeten inschikken, blijkt dat te gaan. Bubbels, verse vlaai en Azoorse kaas worden doorgegeven, want plek om te lopen is er niet meer. Wat voelt het rijk om zo warm in Nederland onthaald te worden!

Na ons welkomstfeestje is het snel gedaan met ons relaxte tempo. Ons huis wordt opgeleverd, dus wij togen met een paar volle tassen met de belangrijkste spullen per trein naar Houten. Helaas blijkt het huis één grote zwijnenstal te zijn. Balen. De eerste avond is het zelfs nog zó vies, dat we teruggaan naar de Amuse om er te slapen. “Terug naar huis”, zeggen we tegen elkaar, en dat voelt op dat moment echt nog zo. De dagen erna zijn we enorm druk met schoonmaken. Eerst de slaapkamer en de badkamer, zodat we in elk geval weer in ons huis kunnen slapen. We zitten er wel een beetje doorheen. Onze buurvrouw Suheila voelt dat waarschijnlijk haarfijn aan, want aan het eind van de middag belt ze stralend aan met vier dampende schalen met Irakees eten. De lieverd! Ik schiet er bijna weer van vol als ik eraan terug denk.

Na een aantal dagen schoonmaken kunnen we weer met een beetje fatsoen in ons huis wonen. En dat is maar goed ook, want ik start meteen al met een nieuwe opdracht. Om precies te zijn start ik voor vier dagen per week bij Terre des Hommes. Inhoudelijk een erg mooie opdracht, en dan ook nog eens voor een fijne opdrachtgeefster waar ik eerder erg prettig mee heb samengewerkt. Het voelt aan de ene kant wel als een snelle omschakeling. Aan de andere kant bof ik natuurlijk enorm met deze kans en is het misschien ook wel fijn dat ik amper de tijd heb om me af te vragen of de omschakeling niet te snel is. De eerste dagen heb ik nog niet eens mijn nette schoenen en winterjas, dus zit er niks anders op dan op sneakers en met zeiljack naar mijn werk te gaan. En terwijl ik in de dozen graaf op zoek naar nette jasjes, vraag ik mezelf af waarom we blijkbaar de ‘code’ met elkaar hebben afgesproken dat we naar ons werk een jasje dragen. Of zit die ‘code’ in míjn hoofd?

Terwijl ik heen en weer naar Den Haag trein voor mijn nieuwe opdracht, is Stijn thuis minstens net zo hard aan de slag. Wat moet er een hoop geregeld worden om weer goed te landen! Een internet- en tv-aansluiting, een nieuw rijbewijs (want dat was verlopen), reparaties in huis,… En dan zijn er nog de zaken die je bij bedrijven als OV Chipkaart en Ziggo met één druk op de knop zou moeten kunnen regelen 😉. Om wat flexibeler te kunnen reizen, hebben we besloten weer een auto te willen kopen. Met vriend Eric gaat Stijn een dagje op pad om voor ons een mooi exemplaar te regelen. En met die auto rijdt hij wat af om onze spullen langzaamaan weer op allerlei plekken in Nederland op te halen. De inhoud van de Amuse wordt rit voor rit via de nieuwe auto naar ons huis overgebracht. Onze nieuwe auto weet waarschijnlijk niet wat hem overkomt. En terwijl de Amuse zich waarschijnlijk een beetje in de steek gelaten voelt (en ik me daar schuldig over voel), loopt onze zolder vol met allemaal spullen waarvan we ons afvragen waarom we ze überhaupt hadden. Soms is het uitpakken van dozen heel leuk: mijn kledingkast hangt voor mijn gevoel bijvoorbeeld vol met leuke nieuwe kleren en de nette schoenen en winterjas komen weer boven water. Aan de andere kant hebben we behoefte om nog verder te ontspullen. We hebben vóór ons vertrek al ongelooflijk veel spullen weggegeven of verkocht, maar we kijken opnieuw naar onze spullen met de tip die buurvrouw Charlotte ons aan de hand doet: “Gewoon alles wegdoen waar je niet blij van wordt!”

Ongemerkt schakelen we over naar het Nederlandse ritme waar we vóór ons vertrek zo vertrouwd mee waren. We zetten weer wekkers. We gebruiken de programmeerfuncties van was- en vaatwasmachine om ‘alvast een aantal dingen tegelijkertijd in gang te zetten’. In een drukke trein probeer ik me te concentreren om alvast weer een paar regels van een blog te typen, want daar kom ik ’s avonds en in de weekenden eigenlijk niet eens aan toe. Lekker efficiënt. Stijn merkt zelfs op dat ik sneller praat als ik ’s avonds terugkom van mijn werk.

En toch: we zijn ons ervan bewust dat we de reis niet uit onze lijven willen laten wegsijpelen. Gelukkig realiseren we ons vaak genoeg dat we keuzes kunnen maken. Als we het belangrijk vinden om aandacht te hebben, moeten we er dus gewoon voor kiezen om tijd daarvoor te maken. Als we het belangrijk vinden om de rust vast te houden, moeten we ervoor kiezen onze agenda niet te vol te stoppen. En als we ons graag als toerist willen blijven opstellen, moeten we leuke uitjes plannen en spontane acties lekker te ruimte geven!

In het weekend laten we de dozen gewoon even voor wat ze zijn en zoeken we leuke dingen op. Naar de Grote Suriname Tentoonstelling in Amsterdam bijvoorbeeld, waar we afspreken met Roel, Stine en Tijke, die we anderhalf jaar geleden voor het laatst zagen…. in Suriname. Geweldig dat we daarna ook nog uitgenodigd worden om bij hun thuis Surinaams te komen eten. Jummie en erg gezellig! Naar een prikkelende tentoonstelling over de geschiedenis van Kanaleneiland en Hoog Catherijne in het Centraal Museum in Utrecht. Met Carla (van de oceaan) naar een mooie toneelvoorstelling (Decemberdagen). We doen spelletjes, snoepen van Hollandse kaasplankjes, gaan gezellig langs bij zus Joyce en nichtjes Fajah & Yainera, en op kraamvisite bij Stefan & Kim die in onze afwezigheid aardig hebben doorgewerkt en niet één, maar twee zoontjes op de wereld hebben gezet. Bovendien zijn we uitgenodigd om het verhaal van onze reis te komen vertellen tijdens een informatiedag voor zeilers die óók het plan hebben om voor langere tijd te vertrekken. Superleuk om kennis te maken met al die enthousiaste mensen die onze droom delen en – net als wij drie jaar geleden – tot hun nek in de voorbereidingen zitten en nog niet precies weten wat er precies op ze af gaat komen.

Verder zijn er leuke spontane acties. De eerste de beste zaterdag dat we weer in ons huis wonen, bijvoorbeeld, schijnt de zon uitbundig. Ergens halverwege de middag vinden een aantal buurmannen het de hoogste tijd worden om daarvan te genieten. Op een bankje in de voortuin verklaren ze de ‘camping’ voor geopend. Niet zonder koude versnapering natuurlijk. Dat gebruik is al tijdens onze afwezigheid ontstaan, en nu wordt Stijn meteen uitgenodigd om deel te nemen. Supergezellig! Later sluiten er nog wat buurvrouwen aan, en ik ook. We worden meteen uitgebreid bijgepraat over het reilen en zeilen in de straat. Vóór we op reis gingen hadden we met een aantal van deze buren eigenlijk nauwelijks contact, en nu worden we zó hartelijk onthaald! Het voelt echt als een heel warm welkom in de straat!

Ondertussen worden we gelukkig op héél veel momenten herinnerd aan de mooie reis die we gemaakt hebben. Soms heel letterlijk, als ik met een vlaag heimwee de Facebook-foto’s van zeilvrienden in de Carieb voorbij zie komen. Maar vaak ook subtieler. Als ik in het donker van het station naar huis loop bijvoorbeeld, en de maan boven me zie. En als ik dan in een flits besef dat ik daar nu gewoon naar kan kijken zonder me meteen bewust te zijn van haar invloed op het getij. Of als ik de kraan openzet en ik de reflex voel om ‘m zo snel mogelijk weer dicht te doen. Dan kan ik tegelijkertijd genieten van het feit dat ik nu weer de luxe heb om gewoon de kraan open te zetten, als van de herinnering aan de plantenspuit-douche op het achterdek.

Die reismodus bevalt ons wel. Het lukt niet altijd even goed, maar meestal lukt het wél om ons te verwonderen over de codes in eigen land, om te genieten, om open te staan voor hoe onze reis zich verder ontwikkelt! Om te kiezen de rust en aandacht te bewaren!