Een onbekende César

Vanuit Ilha La Graciosa hebben we koers gezet richting Arrecife op Lanzarote. Het leek ons geweldig om daar René en Truus, mijn ouders, te kunnen ontmoeten. Veel makkelijker planbaar en logistiek uitvoerbaar dan deze tijd en plek wordt het niet en met wat overredingskracht van neef Matthijs en onszelf hebben René en Truus de stoute schoenen aangetrokken. In hun gastenblog lezen jullie de belevenissen van deze week.

 

Wat een geluk dat Stijn en Yvet geweldige experts zijn op het internet. Anders was onze vliegreis naar Lanzarote er waarschijnlijk niet van gekomen. Want zo’n helden zijn wij niet op de digitale snelweg.

Vanaf hun boot in de haven van Arrecife, de hoofdstad van Lanzarote, hadden ze de tickets voor de vliegreis heen en terug besteld en al ingecheckt. Verder was er een appartement op zo’n tien minuten lopen van de haven gereserveerd én stond er een huurauto met Stijn als privéchauffeur klaar op 16 november, de dag dat wij op Lanzarote aankwamen. En op de achterbank fungeerde Yvet als koersvaste navigator en VVV-informatrice. Als dat nog geen geheel verzorgde reis is!

 

Vertraging

Dankzij hun digitale communicatie met onze vliegmaatschappij wisten Stijn en Yvet dat ons toestel meer dan een uur vertraging had. Reden: al op de startbaan van Weeze Airport staande, besloot de gezagvoerder terug te keren omdat er een technisch mankement aan het vliegtuig was. Met als gevolg dat alle bijna 200 passagiers met hun bagage moesten overstappen in een ander vliegtuig. De vlucht in dat andere toestel verliep overigens prima.

Rond de middag kwamen we op het vliegveld van Arrecife aan, waar Stijn en Yvet ons al stonden op te wachten. Het voelde zó goed en ook meteen weer vertrouwd om elkaar na een half jaar weer in de armen te kunnen sluiten.

Vulkaaneiland

Lanzarote is een vulkaaneiland, ontstaan vanuit de bodem van de Atlantische Oceaan. Uitbarstingen over een tijdsbestek van vele miljoenen jaren zorgden er uiteindelijk voor dat lava uit het binnenste van de aarde boven de waterspiegel uitkwam.

Het eiland is ongeveer 60 kilometer lang en 40 kilometer breed, behoort tot de zeven Canarische eilanden en is sinds de 15e eeuw bewoond. Veel groen is er op Lanzarote niet te ontdekken, of het moet het groen van de deuren, luiken en kozijnen van de typisch witte huisjes met platte daken zijn. Voor de rest is het landschap vooral bruin en zwart in alle mogelijke schakeringen, maar wel fascinerend – soms bijna surrealistisch.

Opmerkelijk zijn de kuilen van enkele meters doorsnee die de bewoners van Lanzarote hebben gegraven, met op de rand een halfrond muurtje van gestapelde stenen. In het midden – op het diepste punt – zijn vaak wijnranken geplant, die zo optimaal profiteren van de weinige regen die op het eiland valt. De muurtjes dienen om de passaatwinden óver de kuilen te laten waaien. Daardoor blijft de temperatuur in de kuilen een paar graden hoger.

Het drinkwater dat in Lanzarote uit de kraan komt, is ontzilt oceaanwater. Hoewel bijna alles op het eiland moet worden geïmporteerd is het prijspeil niet hoog. Sommige artikelen zijn zelfs aangenaam prettig geprijsd.

 

César Manrique

De op Lanzarote geboren schilder en architect César Manrique heeft op het eiland zeer bijzondere kunstwerken achtergelaten. Na een aantal jaren elders te hebben gewoond keerde hij eind jaren 60 van de vorige eeuw terug naar Lanzarote. Toen hij zag wat voor gedrochten er op de andere Canarische eilanden waren gebouwd om toeristen te trekken, was hij gechoqueerd. “Het is droevig en deprimerend om thuis te komen en op gebouwen te stuiten die op geen enkele manier beantwoorden aan het klimaat en de schoonheid van de natuur”, sprak hij en besloot al zijn kennis en kunde aan te wenden om ‘zijn’ Lanzarote voor een dergelijke aanblik te behoeden.

Van deze César hadden we nog nooit gehoord, laat staan iets van hem gezien. Tijdens ons verblijf op Lanzarote kwamen we met zijn werk veelvuldig in aanraking – fysiek zelfs. We hebben door zijn creaties gelopen en erop gezeten, aangeraakt en betast, gezien en geluisterd. En alle vier waren we diep onder de indruk van zijn werk.

 

Jardín de Cactus

De eerste kennismaking met een van de creaties van César Manrique vond de volgende dag – 17 november dus – al plaats, toen we de Jardín de Cactus bij het plaatsje Guatiza bezochten. De kunstenaar toverde een oude steengroeve om tot een paradijs waar duizenden cactussen groeien. Nooit gedacht dat er zoveel verschillende soorten van deze stekelplanten waren: cactussen als bomen en als bodembedekker, cactussen met één en met honderden bloemen, cactussen als klimop en als lianen, cactussen als een soort gebreide poef (waar je maar beter niet op kunt gaan zitten!) en met op haaientanden gelijkende haken. En op de rand van de steengroeve nog een typisch Spaanse windmolen, net zo een als waar Don Quichot tegen vocht.

Mirador del Río

Van een volstrekt andere orde is de Mirador del Río, een 475 meter hoog uitkijkpunt in het noorden van Lanzarote. Iedereen heeft wel eens vanaf een parkeerplaats van een heuvel of berg over de omgeving uitgekeken, maar van deze Mirador del Río (letterlijk: uitkijkpunt over de Río, de zee-engte tussen Lanzarote en het eiland Graciosa) heeft César Manrique een waar kunstwerk gemaakt. Vanuit een grote, overdekte ruimte kijken bezoekers via twee enorme panoramavensters uit over de oceaan. Het lijkt wel wat op een Imax-theater, maar dan in het kwadraat. Uiteraard is het mogelijk buitenom én eroverheen te lopen.

Voor Stijn en Yvet was dit uitkijkpunt overigens bijzonder interessant. Want bij het eiland La Graciosa gingen ze voor het eerst voor anker in de Canarische archipel. En – bestaat toeval? – op de Mirador del Río kwamen ze de Zwitserse schipper en zijn vrouw tegen met wie ze bij dat eiland Graciosa hadden kennis gemaakt…

De sculptuur, ook van César Manrique, op het parkeerterrein van Mirador del Río symboliseert deze unieke plek: een in elkaar verweven vogel en vis – daar waar lucht en water elkaar ontmoeten.

Salinas de Janubio

Bij de Salinas de Janubio aan de westkant van het Lanzarote wordt nog steeds zout gewonnen op een manier zoals dat daar al honderden jaren gebeurt: de met dijkjes omgeven zoutpannen vullen met oceaanwater en dat door de zon laten verdampen, zodat uiteindelijk alleen het zout overblijft.

Dit ‘witte goud’ van Lanzarote wordt overigens steeds minder geproduceerd omdat de industriële vervaardiging van consumptiezout vele malen sneller gaat en dus goedkoper is dan het met menskracht verkregen natuurlijke zout. Bovendien zijn steeds minder arbeiders bereid om blootsvoets in de pannen het zout op hoopjes te schrapen.

Behalve de zoutpannen bezochten we ook het plaatsje El Golfo. Daar is een bijzonder natuurfenomeen te zien: het Lago Verde, een lagune met smaragdgroen water.

Fondación César Manrique

Wie César Manrique nog beter wil begrijpen moet naar zijn woon- en werkplek gaan bij Tahiche. Het deels ondergrondse Fundación César Manrique is nu een drukbezocht museum, waar werken van de kunstenaar zelf en van een aantal gelijkgestemde collega’s te zien zijn.

César Manrique woonde in een aantal grotten en spelonken, die hij ombouwde tot zithoeken, ateliers en een zwembad, compleet met barbecue. En dat steeds op dezelfde manier: wit geschilderde vloeren en wanden, contrasterend met de zwarte lavastenen en met hier en daar een kleuraccent.

 

Jameos del Agua

Een vulkaantunnel in de buurt van het plaatsje Arrieta herschiep César Manrique in een mystieke ruimte, waar een serene stilte heerst. Zelfs de grootste druktemakers onder de toeristen raken hiervan onder de indruk en houden hun mond.

Via een zigzaglopende trap dalen de bezoekers af naar een ondergronds meer, waarin de blinde albinokreeft leeft. Deze ‘witte monniken’ glanzen als pareltjes in het water. Een voetpad langs het water leidt naar een auditorium, waar regelmatig lezingen en kleine muziekuitvoeringen plaatsvinden. En ook hier weer de inmiddels kenmerkende César Manrique-stijl: witgeschilderde looppaden, trappen en vloeren, scherp afstekend tegen de zwarte lavastenen.

Weer omhooggaand is er een kunstmatig aangelegde lagune met palmbomen en een zwembad waarin niet mag worden gezwommen. En daarachter in een andere lavagrot een naar beneden aflopende concertzaal.

We sloten deze laatste vakantiedag op Lanzarote af met een etentje aan het water in Punta de Mujeres, een vissersdorp waar vroeger de vrouwen op de uitkijk stonden om hun mannen terug te zien keren met hun boot.

Terugreis

Aan alles komt een eind, aan een korte vakantie wel heel snel. Maandagmiddag 20 november was het weer koffers inpakken en de laatste voorbereidingen voor de terugreis treffen. ’s Avonds hebben we op de boot van Stijn en Yvet nog van een lekkere afscheidsmaaltijd gesmikkeld. En niet te laat in bed natuurlijk, want de wekker liep al vroeg af om op tijd op het vliegveld te zijn.

Dat was niet zo moeilijk, want Stijn en Yvet brachten ons met de privéauto weg. De route ernaartoe kenden ze inmiddels. Iets lastiger was het afscheid nemen, want hoe lang zullen we elkaar niet meer zien? Gelukkig zijn er de moderne communicatiemiddelen waardoor snel contact mogelijk is.

Een stel omhelzingen, veel kussen, een paar tranen en dan nog even naar elkaar zwaaien bij de douanecontrole.

 

Lieve Stijn en Yvet,

het was zo bijzonder voor een paar dagen deel uit te mogen maken van jullie droomreis. Bedankt voor de fijne dagen die jullie voor ons hebben georganiseerd daar op dat eiland op zo’n 3000 kilometer van Nederland. Samen hebben we een prachtige, onuitwisbare herinnering gecreëerd! We hebben intens genoten van al het moois op Lanzarote en zéker van de tijd die we met jullie hebben doorgebracht.

Een heel fijne (en veilige) verdere reis!

René en Truus