De haan

Vandaag is een bijzondere dag. Het is op de kop af 100 dagen geleden dat we vertrokken uit Lelystad. De mix van euforie (“We dóen het gewoon echt!”) en verdriet (“Jee, nou gaan we al die lieve mensen om ons heen een tijdje niet meer zien”) ligt nog zó vers in mijn geheugen dat ik nog steeds tranen in mijn ogen krijg als ik denk aan dat moment. En tegelijkertijd voelt het moment dat we met knikkende knietjes uitgezwaaid werden als een eeuwigheid geleden. Want wat hebben we in de tussentijd al geleefd, ontdekt, gehuild, gelachen, geproefd. Wat hebben we al een fijne mensen ontmoet. Wat zijn we al dapper geweest. En wat hebben we al veel mooie momenten gevierd.

Oh jee… ik merk dat zo’n mijlpaal van 100 dagen een bui in me los maakt om eens even fijn te reflecteren op het eerste deel van onze reis. Een poging daartoe in een aantal trefwoorden…

 

Feitelijkheden

Van de 100 dagen varen, hebben we 65 nachten doorgebracht in een haven, 28 voor anker, 2 achter een mooringboei en 5 varend. De maximale snelheid die we hebben gehaald is 11,9 knopen (= 22 km/uur) – toegegeven: surfend vanaf een grote golf. Van de 1480 mijl (= 2740 km) die we hebben afgelegd, hebben we ongeveer 765 mijl (52%) gezeild en heeft de motor ons 715 mijl (48%) geholpen.

Aan wal hebben we ook nog gebruik gemaakt van trein, bus, metro, fiets en vooral héél veel benenwagen (in totaal 318 km).

 

Doelen

Sommige zeilers die – net als wij – voor langere tijd vertrekken, hebben een concreet doel in plaats en soms ook in tijd. Ze willen de wereld rond, ze willen naar Patagonië, of op eigen kiel langs het Vrijheidsbeeld varen. Wij hebben een abstracter doel. Een doel dat te maken heeft met ontdekken, met openstaan voor wat er op ons pad komt, met leren over onszelf, elkaar en de wereld. En met het loslaten van concrete doelen. Datgene te ontdekken waar we nu nog geen weet van hebben. Juist voor ons is dat laatste misschien wel de grootste uitdaging. Loslaten.

En weet je? Het gaat ons goed af, al zeggen we het zelf. Hoewel we de afgelopen dagen een beetje gesmokkeld hebben. We hadden stiekem namelijk toch een doel. Een doel dat op ons pad is gekomen; dat dan wel weer.

Om uit te leggen hoe dat zo kwam, moet ik je meenemen naar de zonnige ochtend van ons vertrek in Lelystad. Van Lenneke en Dick kregen we een prachtig cadeau: een kleurrijk beeldje van de Portugese galo (haan) dat zij zelf een aantal weken van tevoren tijdens een bezoek aan Lissabon hadden meegenomem. Nog bijzonderder was de bijbehorende brief met een tweeledige opdracht. Het tweede deel van de opdracht luidde om de haan ooit weer aan boord mee terug te nemen naar Nederland. De staat van de haan was daarbij overigens van ondergeschikt belang. Voor het eerste deel van de opdracht moesten we de haan exact hetzelfde op de foto zetten als zij zelf hadden gedaan, onder de beroemde Ponte 25 do Abril in Lissabon.

Ik weet nog dat Lissabon ons op dat moment onwaarschijnlijk ver leek. Tegelijkertijd wisten we dat Lissabon vanaf dat moment de enige vaste bestemming in ons verder nog lege routeplan zou zijn.

En zo kwam het dat we afgelopen week de rivier de Tejo (de Taag) opvoeren, op jacht naar de inlossing van onze eerste opdracht!

 

 

Afstand

Als we twee dagen later bij de Miradouro das Portas do Sol staan – waar we een fantastisch uitzicht over Lissabon hebben – komt het besef ineens heel diep binnen! Dat we samen met de Amuse inmiddels de stad hebben bereikt die ruim drie maanden geleden nog onmetelijk ver weg leek.

 

Afstand blijkt tijdens onze reis een abstract begrip. Waar aan een vrij kort tochtje over ruwe zee geen eind lijkt te komen, vloog onze oversteek over Biscaye voor ons gevoel voorbij. Hetzelfde geldt voor de afstand tot Nederland. Sommige mensen lijken nu dichterbij dan ooit. Zo heeft een lieve vriendin spontaan besloten dat ze ons wekelijks een blog over haar eigen leven stuurt. Het is elke keer ontroerend om haar mailtje te ontvangen en te voelen dat ze trouw aan ons denkt. Aan de andere kant: als we bericht ontvangen dat het met iemand in Nederland niet goed gaat, is de afstand ineens weer veel te groot. Wat zouden we diegene dan graag even vast willen houden.

In Lissabon zijn de afstanden die we afleggen trouwens ook flink. Lissabon staat bekend om de oude trammetjes die hier nog rijden. Maar omdat wij het juist heerlijk vinden om de stad in alle opzichten op te snuiven, doen we alles te voet. In 4 dagen Lissabon hebben we 66 km gelopen en dan ook nog flink heuvelop en -af (met dank aan Stijns horloge die dat voor ons heeft bijgehouden).

 

 

Tijd

De invulling van het begrip ’tijd’ is misschien wel de meest ingrijpende verandering sinds ons vertrek. Waar we in Nederland leefden met de kalender en de klok, wordt onze planning nu ingegeven door zonsondergang en zonsopkomst, getij en seizoen.

Een voorbeeldje: over een paar dagen gaan we de Cabo San Vicente ronden. Dat is een kaap waar het nogal kan spoken door flink aantrekkende wind en golven. We kienen de planning dan zorgvuldig uit. Niet omdat er een tijdstip in onze agenda staat, maar omdat lokale weerswijsheden dicteren dat de beste omstandigheden om de kaap te ronden rond zonsopkomst zijn.

Over tijd gesproken… In Lissabon voelen we heel duidelijk het koloniale verleden van de stad. Overal staan historische gebouwen. In de wijk Belém bezoeken we bijvoorbeeld de oude Torre de Belém, een verdedigingstoren uit het begin van de 16de eeuw, die inmiddels door UNESCO tot werelderfgoed is bestempeld. Bovendien staat in deze wijk de bakker die al eeuwen Pastels de Belém bakt (de gebakjes die we in onze vorige blog al aanprezen en die buiten deze wijk Pastels de Nata worden genoemd).

 

 

 

Leren & lef

Zijn het dan alleen maar zoete broodjes die we bakken? Nee, echt niet! De reis die we maken is af en toe ook heel confronterend. Voor mij was het meest confronterende moment tot nu toe de angst die ik voelde vóór onze oversteek van Biscaye. Ik had mezelf dapperder ingeschat. En daar zit je dan op een beperkte oppervlakte, met lichte buikpijn, boos op jezelf te zijn omdat je niet durft wat je altijd al zo graag wilde doen. Gek genoeg heeft juíst het oversteken van Biscaye achteraf een enorme boost aan mijn zelfvertrouwen gegeven. Tijdens mijn wachten – waarin ik in mijn uppie in het donker de boot in het gareel hield terwijl Stijn lag te knorren – gierde de adrenaline nog wel door mijn lijf, maar lukte het me tegelijkertijd ook om te ontspannen en te genieten. Stijn láát mij ook de ruimte om de verantwoordelijkheid te pakken. En dat is net zo knap, omdat hij voorheen nog wel eens voor me wilde gaan ‘zorgen’ als ik het spannend vond. We realiseren ons meer dan ooit dat we dit alleen kunnen doen als we het sámen doen.

Met elke uitdaging die we aangaan, groeien onze lef en vertrouwen. In onszelf, in elkaar en in de Amuse. Als er nu 26 knopen wind staan (= dikke 6 Bft) denken we terug aan Biscaye. De Amuse en wij ook hebben daar prima gedijd op die wind. Dus varen we nu ook gewoon uit, terwijl deze windkracht vóór Biscaye nog reden was om in de haven te blijven liggen. Voor ankeren geldt hetzelfde: een paar maanden geleden zouden wij met windkracht 6 nooit gaan ankeren. Tot we in Noord-Spanje midden in de nacht achter ons anker werden ‘overvallen’ door windkracht 6. Terwijl wij geen oog dicht hebben gedaan, bleek de Amuse nog geen centimeter toe te hebben gegeven. Sindsdien ankeren wij rustig met windkracht 6 en slapen dan ook nog eens goed.

Dat we een goed team waren, wisten we al vóór vertrek. Maar we zijn ook gedreven om er een nóg beter team van te maken. Geen genoegen nemen met de status quo. Als we elkaar thuis niet helemaal begrepen, lieten we ons nog wel eens afleiden door werk, afspraken of andere dingen die nou eenmaal moesten gebeuren. Die vervelende opmerking in de ochtend waren we allang weer vergeten als we allebei terugkwamen van een dag werken. Op zo’n kleine ruimte, en spelend met de elementen, is het nóg belangrijker om elkaar echt goed te begrijpen. Als het nu even schuurt, gaan we dat niet uit de weg, maar benutten de tijd die we hebben om er samen écht van te leren. Dat is soms even wennen, maar tegelijkertijd zijn we oh zo trots dat we onze patroontjes met nieuwe ogen durven te bekijken en veranderen!

Leuk trouwens om deze blog te schrijven…. Het oprekken van onze grenzen is eigenlijk heel ongemerkt gegaan. Gaaf en ontroerend om na 100 dagen eens achterom te kijken en ineens te zien waar we staan ten opzichte van ons vertrek!

 

 

Puur

Nog ééntje dan. Het woord ‘puur’ kwam heel vaak voorbij vóór onze reis. Leren om puurder en eerlijker te leven was zelfs één van de belangrijkste redenen om deze reis te gaan maken. En het voelt puur! De contacten die we opdoen bijvoorbeeld. Waar in Nederland vaak één van de eerste vragen is: “Wat doe je voor je werk?”, is dat hier totaal niet van belang. Belangrijker is wie mensen zijn. Je komt hier sneller tot de kern, ontdaan van professionele mantels. Onze manier van leven ervaren we ook als heel puur. We hebben maar weinig nodig. Zeker nu we veel ankeren, is het voor ons een sport om zo lang mogelijk met onze watervoorraad van 400 liter te doen. Het geeft voldoening als we met één door de zon opgewarmde waterzak van 10 liter allebei kunnen douchen en ook nog de afwas kunnen doen.

In Lissabon weten ze trouwens ook wat ‘puur’ betekent. We eten een avond in een restaurant in de wijk Alfama, waar ooit de Fado – het Portugese levenslied – is ontstaan. Nog steeds kun je in deze wijk veel restaurantjes vinden waar live Fado wordt gezonden. Toegegeven: in het ene restaurant is dat iets toeristischer ingestoken dan in het andere. Wij eten in een restaurant aan de rand van de wijk, dat ons is aangeraden door de havenmeester. We genieten van twee zangeressen begeleid door twee oude heren op gitaar. Verstaan doen we het niet, maar de muziek ontstijgt de taal en de emoties komen binnen. Prachtig!

 

 

En dan: de haan

Deze blog blijkt een openhartige poging te zijn geworden om jullie een blik te bieden in onze belevenissen. Maar het ging natuurlijk om de haan! We hebben de galo van Dick en Lenneke mee op stap genomen en durven te stellen dat we het eerste deel van de opdracht ingelost hebben. Wat vinden jullie?

 

 

 

 

En als je nog niet genoeg gesmuld hebt van Lissabon, geniet dan nog even van het filmpje…