Mysterie (Dag 6 Banjul – Iles du Salut)

Sinds 2 dagen hebben we de passaatwind te pakken: wind die gestaag uit het noordoosten komt, dus schuin van achter. Variërend van windkracht 4 tot windkracht 6. De boot helt met name naar één kant en dat is relatief comfortabel. Bovendien hebben we het ritme te pakken. We slapen weer goed. En waar we de eerste dagen een complete dagtaak hadden aan alleen al de basis (slapen, eten, wassen, toilet, zeilvoering, navigatie, weersvoorspellingen binnenhalen), houden we nu ineens tijd over om ons te buigen over een mysterie….

Want al sinds ons vertrek uit Gambia gebeurde er iets vreemds op ons navigatie-apparaat. Ik zal het proberen uit te leggen, maar het is een beetje een technisch verhaal. We hebben een ‘waypoint’ gezet op onze eindbestemming. Als je op dat waypoint klikt, zie je hoeveel mijl het nog van je verwijderd is en welke koers je zou moeten varen om er terecht te komen. Frans Guyana ligt net iets zuidelijker dan Gambia, we moeten dus net iets zuidelijker varen dan pal west. Maar nou komt het gekke: als we op het waypoint bij Frans Guyana klikken, zegt onze navigatie dat we een koers van 272° moeten varen. Voor iedereen die zich de wiskundelessen nog voor de geest kan halen, is duidelijk dat dat een koers is die net iets nóórdelijker is dan pal west. Vreemd. De eerste dagen maken we ons er nog niet zo druk om. We willen sowieso tot aan de Kaapverden naar het westen varen en daarna pas een lichte bocht zuidwaarts maken, om een gebied met weinig wind te omzeilen. Een iets te noordelijk e koers
maakt de eerste dagen dus niet zoveel uit. Bovendien is de weg nog lang, dus een paar graadjes corrigeren is makkelijk. Maar nu we wat dagen onderweg zijn en we de bocht hebben gemaakt, beginnen we ons toch af te vragen hoe het zit. Optisch (op het navigatiescherm) lijken we steeds de goede kant op te gaan, maar nog steeds is het getal dat de navigatie geeft bij deze koers (inmiddels 267°) vreemd.

We pakken de papieren kaart er maar eens bij. De lijn van onze huidige positie naar Frans Guyana heeft een hoek van 255°. We sluiten onze laptop aan en checken via OpenCPN (een ander navigatieprogramma): ook 255°. En als we het andere navigatie-apparaat binnen (we hebben er één buiten die we normaal gebruiken, maar ook nog één binnen) aanzetten is dat ook onverbiddelijk: 255°.

Onze navigatie buiten blijft een afwijking van +12° geven. We piekeren ons suf waar die afwijking in kan zitten. Zou er een fout in de kaarten zitten? Of zou er een afwijking zitten in het kompas? En hoe kan het dat we hier nooit eerder last van hebben gehad? Hebben we iets van staal in de buurt van het kompas gezet? Nee, de banken in de boot (waar het kompas in zit) zijn al maanden hetzelfde geladen. Toch moet er een magnetische afwijking zijn. Zitten we hier soms in een gebied dat ons kompas beïnvloedt? We weten dat je over de hele wereld wel wat afwijking kunt hebben in je kompas, maar 12° klinkt wat veel voor ons. Bovendien: de navigatie corrigeert dat normaal gesproken zelf, waardoor je er niet op hoeft te letten.

Stijn kijkt nog eens goed op de papieren kaart en ontdekt daar de sleutel die tot de oplossing van het mysterie leidt: op de kaart staat ingetekend hoeveel magnetische afwijking er in bepaalde gebieden geldt. En die blijkt flink te variëren over de oceaan. En laten wij nou net in een gebied varen met een afwijking van… 12°.

Het lijkt er dus op of de navigatie niet (meer) corrigeert voor de magnetische afwijking. Stijn duikt in de handleiding en vindt even later dat je, diep weggestopt in de instellingen, kunt aangeven of de navigatie al dan niet moet corrigeren voor magnetische variatie. Blijkbaar is dit ineens anders ingesteld, hoewel we niet weten hoe dat is gebeurd, want we wisten allebei niet eens van het bestaan van deze instelling af. We passen het aan en: tadaaaaa…. ook hier zien we nu dat bij de koers naar Frans Guyana het getal van 255° staat. Mysterie opgelost! Uiteindelijk hebben we wel telkens de juiste koers gevaren, maar nu kloppen de getalletjes weer bij de koers. Fijn ook dat we niet stiekem een 12° noordelijkere koers hebben gevaren, want dan zouden we zijn uitgekomen in Trinidad. Zou een beetje sneu zijn geweest voor Roel, Geerte, Stine en Tijke die eind april met hun koffers in Suriname staan om ons op te zoeken.

Nerd als we allebei stiekem zijn (niet verklappen), vinden we het heerlijk om een ochtendje onze hersenen te kraken op deze breinbreker. De dag verloopt verder rustig. ’s Nachts trekt de wind verder aan, en daarmee ook weer de golfhoogte, en is het verre van rustig. Vlagen tot 32 knopen (windkracht 7) maken dat we heel alert blijven. De wind zal volgens de voospellingen tegen de avond weer wat afnemen. Duimen jullie mee?

De statistieken:

– Afgelegde afstand: 670 nm

– Afstand nog te gaan: 1529 nm

– Dagafstand afgelopen etmaal: 146 nm

– Onze lokatie om 7.40 uur UTC: 12°09’40 N, 27°44’03 W